စာေပနယ္မွ ေရာင္းရင္းမ်ား

စာေရးသူဟာ မဂၢဇင္းမ်ား၊ သုတစာအုပ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူပိုင္သတင္းစာမ်ားမွာပါ ႏွစ္အတန္ၾကာတဲ့အထိ
စာမ်ားေရးခဲ့တာျဖစ္လို႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံခဲ့ရတဲ့ စာေရးဆရာေတြ သတင္းစာဆရာေတြ အယ္ဒီတာ

ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားရွိခဲ့တာျဖစ္တယ္။

တစ္ခ်ဳ့ိကေတာ့ ေတြ႔တဲ့အခါ ေခၚေျပာႏူတ္ဆက္ရံုေလးေလာက္ပါ။
တစ္ခ်ိဳ့ကေတာ့ ႏူတ္ဆက္ရံုအျပင္ အလာပ သလာပေလးေျပာလို႔ရတယ္။
တစ္ခ်ိဳ့ၾကေတာ့ တကယ္ကို ခင္ခင္မင္မင္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးႀကီး။ ေျပာမနာ ဆိုမနာေတြ။





   

စာေရးဆရာမႀကီးေဒၚကလ်ာ(၀ဲ)၏အိမ္တြင္ စာေရးဆရာႀကီးေမာင္လင္းယုန္-ရွမ္းျပည္

(ေက်ာေပးထား)တို႔ႏွင့္ စကားစျမည္လက္ဆံုက်လ်က္..။

ကလ်ာမဂၢဇင္းမွာ ေဆာင္းပါးမ်ားေရးၿပီး စာမူသြားေပး စာမူခသြားယူရင္း ဆရာမႀကီးကလ်ာ(၀ိဇၨာ-သိပၸံ) 

နဲ႔ ခင္မင္ရင္းႏွီးခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က စာေရးဆရာေမာင္သက္ၾကဴက တာ၀န္ခံစာတည္း ျဖစ္

တယ္။ ကိုသက္ၾကဴက ဆရာမႀကီးနဲ႔ စာေရးသူတို႔ကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့တာပါ။ ျမန္မာျပည္ကို အလည္ျပန္

တိုင္း ဆရာမႀကီးတို႔အိမ္ကို သြားလည္တတ္တယ္။ ဆရာမႀကီးနဲ႔အတူ တစ္ခါတစ္ခါမွာ ဆရာမႀကီး၏ခင္

ပြန္းျဖစ္သူ  ဆရာဦးစိန္ႀကီး (ကာတြန္းစိန္ႀကီး)ကိုပါေတြ႔ရတတ္တယ္။ ဆရာမႀကီး စင္ကာပူကိုလာလည္

စဥ္ကလည္း စာေရးသူတို႔အိမ္ ေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။

လံုးခ်င္း၀တၱဳေလာကမွာ ဆရာမႀကီးဟာ စာေရးအားေကာင္းသူအျဖစ္ထင္ရွားသူျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္

က စာေရးသူတို႔မိသားစု ျမန္မာျပည္သို႔ ေနာက္ဆံုးအေခါက္ေရာက္ခဲ့စဥ္က ဆရာမႀကီးမွ ေမတၱာလက္

ေဆာင္ ေပးလိုက္တဲ့ "ဆည္းဆာမလွတဲ့ ညေန"၀တၱဳဟာ ၁၀၃ အုပ္ေျမာက္စာအုပ္ပါ။ စာေရးသက္ ၃၃

 ႏွစ္ျပည့္တဲ့ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆရာမႀကီးရဲ့ အုပ္ ၁၀၀ ေျမာက္၀တၱဳျဖစ္တဲ့ "ငပလီႏွင့္ လန္ကာ၀ီ" ထြက္ခဲ့

တာျဖစ္တယ္။ လံုးခ်င္း၀တၱဳမ်ားအျပင္ မဂၢဇင္း၀တၱဳရွည္နဲ႔ ၀တၱဳတိုမ်ားလည္း ေရးသားခဲ့ပါေသးတယ္။ 

စာေရးဆရာႀကီး ေမာင္လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္)

ဆရာႀကီးေမာင္လင္းယုန္(ရွမ္းျပည္)အား စာေရးသူက ရုရွား(ထိုစဥ္က ဆိုဗီယက္)သံရံုးမွက်င္းပခဲ့တဲ့ ဧည့္

ခံပြဲေတြမွာ ၁၉၇၂ ေလာက္က စၿပီးေတြ႔ခဲ့ရတာျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ဆိုဗီယက္ယဥ္ေက်းမႈစင္ တာ(Cultural Centre)မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ အခန္းအနားေတြပါ။ အဲဒီတုန္းက ဆိုဗီယက္ယဥ္ေက်းမႈစင္တာက 

ဟံသာ၀တီအ၀ိုင္းႀကီးကေန ေတာင္ဖက္(ျပည္လမ္းမေပၚ)မွာ ၿခံေလးၿခံေလာက္ပဲ ေ၀းတာ။ တစ္ခါတစ္

ေလမွာေတာ့  အခန္းအနားရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆိုဗီယက္ရုပ္ရွင္ကားေတြ ဖိတ္ၿပီးျပတာေလာက္ပါ။ ဒီ

အခါ ရုရွားသံ၀န္ထမ္းတစ္ဦးဦးက မိတ္ဆက္စကား အနည္းအပါးေျပာေလ့ရွိတတ္တယ္။

ဆရာေမာင္လင္းယုန္က ရုရွားသံ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ျမန္မာေတြကို အဂၤလိပ္စကားမွျမန္မာစကား ျမန္မာစ

ကားမွ အဂၤလိပ္စကားသို႔ ျပန္ေပးတာျဖစ္တယ္။ ခုေခတ္ကာလမွာဆို Live interpretation( တိုက္ရိုက္စ

ကားျပန္ျခင္း) လို႔ ဆိုနိုင္မလားပဲ။ စာေရးဆရာတင္သန္းဦးရဲ့ဖခင္ ဦးတင္သန္း(စာေရးဆရာေငြေမာင္း)

က အဲဒီစင္တာမွာ အလုပ္လုပ္တာျဖစ္လို႔ သိကၽြမ္းခဲ့ရျပန္တယ္။ တင္သန္ဦးကိုေတာ့ ေနာင္ၾကာလွမွ

(၁၉၈၈ ၀န္းက်င္ေလာက္) သိကၽြမ္းခဲ့တာ။   

စာေရးဆရာေမာင္ေအာင္မြန္(နာမည္ရင္း - ဦး၀င္းေအာင္) စင္ကာပူကို 

ေရာက္လာစဥ္က စာေရးသူ၏အိမ္မွာ စားၾကေသာက္ၾကရင္း...။

ဦး၀င္းေအာင္ကို ရန္ကုန္မွာေတြ႔ၿပီး ရင္းႏွီးခဲ့ပါတယ္။ သူ႔မိသားစု ကိုယ့္မိသားစုခ်င္းပါ မိတ္ေဆြျဖစ္ၾကတာ။ 

ယခင္က ဆိုဗီယက္ရုရွားရွိ ေမာ္စကိုအသံလႊင့္႒ာနမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါမယ္ေတာ့ အေမရိကန္ 

အသံလႊင့္႒ာန (VOA)မွာလုပ္ကိုင္ေနတာျဖစ္တယ္။  စာေရးသူရွိရာစင္ကာပူကို သူကိုယ္တိုင္လာေရာက္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းၿပီး VOAမွ အသံလႊင့္ေပးခဲ့ဖူးသလို အေမရိကန္ကေန စာေရးသူကို တယ္လီဖုန္းနဲ႔ေမး

ျမန္းၿပီးအသံလႊင့္ေပးခဲ့တာမ်ိဳးလဲ ရွိပါတယ္။

သူက ေမာင္ေအာင္မြန္ဆိုတဲ့ ကေလာင္အမည္နဲ႔ ၀တၱဳတိုေတြ ေရးခဲ့တာ။ 

ေနာက္ၿပီး '၀င္းေအာင္ႀကီး'ဆိုတဲ့ကေလာင္အမည္နဲ႔ 'ျမစ္မခ'သတင္းစာ။ဂ်ာနယ္တြင္ ေဆာင္းပါးမ်ားေရး

ခဲ့သည္။

စာေရးဆရာ ခ်စ္စံ၀င္း စင္ကာပူကို ပထမဆံုးအေခါက္ေရာက္စဥ္က 

တိုပါးယိုးရွိ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမွာ စာေရးသူနဲ႔ မွတ္မွတ္ရရ...။

(၀ဲဖက္မွ- သမီး၊ မိမိႏွင့္သား၊ ေဒၚစိုးစိုးေအး၊ ဆရာခ်စ္စံ၀င္း)

အဲဒီေန႔က ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ကထိန္ရွိလို႔ စာေရးသူတို႔မိသားစုက ေက်ာက္ေက်ာသြားေကၽြးၾကတာ။ 

ဆရာခ်စ္စံ၀င္းနဲ႔ စာေရးသူတို႔ရဲ့ ေနာက္နားဖက္မွာ ရပ္ေနတာက စာေရးသူ၏ဇနီး ေဒၚစိုးစိုးေအးပါ။  

ဆရာခ်စ္စံ၀င္းနဲ႔စာေရးသူတို႔ ၁၉၈၆ခုႏွစ္က အမ်ိဳးသားစာေပဆု အတူတူရရွိခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။
အမ်ိဳးသားစာေပဆုရရွိခဲ့တဲ့ သူ႔စာအုပ္က "ဤခရီး နီးသလား" ျဖစ္ပါတယ္။ 

တစ္ခါ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္"ဆန္ဖြတ္သည့္အဖိုးအို"စာအုပ္ျဖင့္ အမ်ိဳးသားစာေပဆုကို ဆရာခ်စ္စံ၀င္းက ဒု

တိယအႀကိမ္ ထပ္မံရရွိခဲ့ျပန္ပါတယ္။

ဆရာခ်စ္စံ၀င္းဟာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္မွာ ပါတီကထုတ္ေ၀တဲ့စာေစာင္မ်ားတြင္ အယ္

ဒီတာ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္စတဲ့ စာေပတာ၀န္ေတြယူခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ခရီသြားအေတြ႔အႀကံဳ၊ ႀကီးပြားတိုးတက္ 

ေရးတက္က်မ္းမ်ားနဲ႔ ဆရာေတာ္ဘုရားမ်ား၏ေထရုပၸတၱိစာတမ္းစာအုပ္မ်ားလည္း ေရးသားျပဳစုခဲ့ပါတယ္။

"ရန္ကုန္ကမိတ္ေဆြတခ်ိဳ ႔ကမွာလိုက္တယ္ဗ်။ ဆရာဦးတင္ေမာင္ေအးကိုေတြ႔ခ်င္လို႔ရွိရင္ တိုပါးယိုးဘုန္း

ႀကီးေက်ာင္းကိုသာသြား။ ေသခ်ာေပါက္ေတြ႔တယ္ဆိုလို႔လာခဲ့တာ ဆရာ့ကို ဒီမွာေတြ႔ရတာအေတာ္ပဲ"ဟု

ဆရာခ်စ္စံ၀င္းကေျပာခဲ့ပါတယ္။ 

ဟုတ္ပါတယ္။

အဲဒီအခါတုန္းက Burmese Buddhist Temple (BBT) ေက်ာင္းႀကီးျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ျမန္မာမ်ား၊ 

စင္ကာပူနိုင္ငံသားမိတ္ေဆြမ်ားနဲ႔အတူ ႀကိဳးပမ္းေနၾကတာျဖစ္လို႔ မိမိလည္း တနိုင္တပိုင္ပါ၀င္ေဆာင္

ရြက္ေနခဲ့တာပါ။ 

စာေရးဆရာႀကီးမႈးသမိန္(စားပြဲထိပ္တြင္ထိုင္ေနသူ)အား တိုပါးယိုးရွိ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ 

ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း အစည္းအေ၀းတစ္ခုတြင္ စာေရးသူႏွင့္အတူ ....။

စာေရးဆရာႀကီးမႈးသမိန္(ဗုိလ္မႈးႀကီးေစာျမင့္- ၿငိမ္း)ကို စာေရးသူက ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္းတိုက္မွာ ပထမဆံုး 

စၿပီးေတြ႔ခဲ့ဖူးတာျဖစ္တယ္။ အဲဒီတုန္းက စာေရးသူက ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္းထုတ္ေ၀သူ ဦးျမလႈိင္နဲ႔ တာ၀န္ခံ 

အယ္ဒီတာ ဦးခင္ေမာင္ျမင့္တို႔ဆီ အေရာက္အေပါက္မ်ားခဲ့ၿပီး ဦးျမလႈိင္န႔ဲရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္တဲ့ဆရာႀကီးကို

ပါ ေတြ႔ၿပီး သိရွိခဲ့ရတယ္။ ဟိုတုန္းက မဂၢဇင္းမ်ားမွာပါရွိခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီး၏ ေဒသႏၲရ ခရီးသြားေဆာင္းပါး

မ်ားကို စာေရးသူမ်ားစြာႏွစ္ၿခိဳက္မိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေဆာင္းပါးေတြထဲက ဆရာႀကီးတာ၀န္ျဖင့္ခရီးသြားရင္း 

ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ တိုင္ရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔ရဲ့ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားအေၾကာင္းဟာျဖင့္ နယ္ျခား

aဒသေတြကို အေရာက္အေပါက္မရွိဖူးသူမ်ားအတြက္ အလြန္ပင္ စိတ္၀င္စားစရာaကာင္းပါတယ္။  

ဆရာႀကီးက "ယိမ္းႏြဲ႔ပါး" ဆိုတဲ့ တစ္ျခားကေလာင္အမည္နဲ႔ပါ ေဆာင္းပါးမ်ား လံုးခ်င္း၀တၲဳမ်ားေရးသား

ခဲ့ ပါေသးတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးျဖစ္

ခဲ့ၿပီး လုပ္သားျပည္သူ႔ေနစဥ္သတင္းစာကို ျမန္မာႏွင့္ အဂၤလိပ္ႏွစ္ေစာင္ ထုပ္ေ၀နိုင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။

ငယ္စဥ္ေက်ာင္းသားဘ၀ကတည္းကပင္  မ်ိဳးခ်စ္စိတ္၊ နိုင္ငံခ်စ္စိတ္မ်ားရင့္သန္ခဲ့ၿပီး ေက်ာင္းသားအေရး

ေတာ္ပံုမ်ား၌ တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္ခဲ့ကာ ေက်ာင္းသားသမဂၢဥကၠ႒နဲ႔ ေက်ာင္းသားသံမဏိတပ္ဗိုလ္မ်ား

အျဖစ္တာ၀န္ယူခဲ့သူျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္သားရဖူးပါတယ္။ 

ယခုအခါတြင္ မဟာသႏၲိသုခ ဗုဓၵသာသနာျပဳေက်ာင္းေတာ္ႀကီးရဲ့ ေဂါပကအဖြဲ႔ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္

ေနေၾကာင္း ၾကားသိရပါတယ္။ 

 

 

စာေရးဆရာေရႊဘိုဘာမထီခင္ေအာင္၏အိမ္မွာ 

ဆရာတပည့္ႏွစ္ဦး  အမွတ္တရ..။

ဆရာဘာမထီဟာ စာေရးသူငယ္စဥ္က ေရႊဘိုၿမိဳ့မွာ လူငယ္ေတြကိုလက္ေ၀ွ႔ (Boxing)ပညာသင္ေပးခဲ့တဲ့  

လက္ေ၀ွ႔သင္တန္းနည္းျပဆရာျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာရဲ့ဖခင္က ရဲ၀န္ေထာက္တစ္ဦးျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က

တည္းက ဆရာဘာမထီ စာေတြေရးေနၿပီျဖစ္တယ္။ 

စာလဲေရးတယ္၊ လက္ေ၀ွ႔လဲသင္ေပးေနခဲ့တယ္။

ဆရာ့ထံမွာ လက္ေ၀ွ႔ပညာသင္ယူၾကသူေတြထဲမွာ စာေရးသူလဲ အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။  

ေရႊဘိုၿမိဳ့ရွိ အစိုးရတန္းလတ္ေက်ာင္း သတၱမတန္းမွာပညာသင္ေနခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ စာေရးသူ တကၠသိုလ္

ကိုသြားတဲ့ ၁၉၆၅-၆၆ ခုႏွစ္ကတည္းက ဆရာနဲ႔ မေတြ႔ ျဖစ္ၾကတာ ၁၉၈၁-၈၂ခုႏွစ္မ်ားတြင္မွ ရန္ကုန္မွာ 

ျပန္ေတြ႔ျဖစ္ၾကေတာ့တာ။ 

အဲဒီအခ်ိန္က စာေရးသူ စာေတြအေတာ္ေလးေရးျဖစ္တာမို႔ စႏၵာမဂၢဇင္းတိုက္မွာဆရာနဲ႔ေတြ႔ေတာ့ ဆရာ

က "ညီေလး စာေတြအေတာ္ေလးေရးနိုင္ေနပါလားကြ။ လူငယ္ေျခသြက္ကေလးပဲ"လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။

 

ေနာက္ၿပီး "ဆရာ့တပည့္ေတြထဲမွာ ညီေလးတစ္ေယာက္ပဲ စာေရးဆရာျဖစ္တာမို႔ ဆရာဂုဏ္ယူတယ္ကြာ"

လို႔လဲ ေျပာခဲ့ေသးတာ။

ဆရာဘာမထီဆီမွ လက္ေ၀ွ႔ပညာအျပင္ တစ္ျခားအလြန္အဖိုးတန္တဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို စာေရးသူ ရရွိခဲ့ 

ပါေသးတယ္။ 

အဲဒါေတြကေတာ့ စည္းကမ္းနဲ႔ စိတ္ဓါတ္ျဖစ္တယ္။ 

စည္းကမ္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဥပမာေပးရရင္ လက္ေ၀ွ႔ေလ့က်င့္တဲ့အခန္းထဲမ၀င္ခင္ ဖိနပ္ကို အခန္း၀မွာ ျဖစ္

သလိုမခၽြတ္ရပဲ ေသေသသပ္သပ္ေလးထားရတယ္။ အျပင္က၀တ္လာတဲ့အကၤ်ီလံုခ်ည္မ်ားကိုလဲ ေတြ႔က

ရာခၽြတ္ထား ပံုထားျခင္းမရွိေစရပဲ အကၤ်ီကိုနံရံကခ်ိပ္မွာ ခ်ိပ္၊ လံုခ်ည္ကို ေသခ်ာေခါက္ၿပီးထားရျခင္း၊ အ

ခန္းထဲမွာ လက္ေ၀ွ႔သမားႏွစ္ဦးေလ့က်င့္ထိုးသတ္ေနၿပီး ဆရာက ၾကည့္ရႈသင္ၾကားျပသေပးေနတဲ့အခါ

မွာ က်န္သူမ်ားက ဘာစကားမွမေျပာပဲ ထိုးကြက္ ေရွာင္ကြက္ ဆရာရဲ့ျပဳျပင္ညႊန္ၾကားမႈေတြကို ၾကည္ရႈ

နားေထာင္မွတ္သားေနရမယ္။ 

စိတ္ဓါတ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး 'အနိုင္မခံ အရံႈးမေပးတဲ့စိတ္'ကိုထာ၀ရေမြးျမဴေရး၊ ေရႊဘိုသားအေလာင္းဘုရား

ႀကီး ဦးေအာင္ေဇယ်၏သတၱိဗ်တၱိအား စံျပဳလ်က္ "ေရႊဘိုသားစိတ္ဓါတ္"ကို မမိွတ္မသုန္ခံယူထားေရး၊ 

လက္ေ၀ွ႔စင္ေပၚတြင္ မိမိက လက္ရည္နိမ့္သျဖင့္ တစ္ဖက္သတ္ခံေနရေစကာမူ ဘယ္ေတာ့အခါမွ လက္

ေျမွက္အရံႈး မေပးရ၊ ဒိုင္က ပြဲရပ္ေပးမွသာ ရံႈးေစရမယ္၊ တစ္ဖက္လက္ေ၀ွ႔သမားအား ညစ္ၿပီးထိုးသတ္ျခင္း လံုး၀မျပဳလုပ္ရ(ဥပမ- ေခါင္းျဖင့္ မေတာ္တစ္ဆဟန္ေဆာင္တိုက္ျခင္း၊ တံေတာင္ျဖင့္ ၀ိုက္/ပင့္ရိုက္ျခင္း)၊ 

စည္းကမ္းမ်ားကိုမလိုက္နာက ေရႊဘိုက်ားနက္လက္ေ၀ွ႔အသင္းမွ ထုတ္ပစ္မယ္။ တစ္ခ်က္လႊတ္ အမိန္႔။

In the early 1960s, Saya Bamahti Khin Aung was unfairly punished for training women boxers and allowing them to fight in the ring. Now women boxing is globally recognised. Saya could be viewed as a far-sighted and visionary boxing trainer who dared to confront sport authorities.