အသက္ႀကီးသူမ်ားသတိထား၊ ေခ်ာ္လဲက်ရင္ အရိုးက်ိဳးမယ္

Fracture neck of femur – NOF

Hip fractures are much more common and are often devastating injuries. 

အသက္ႀကီးသူမ်ားသတိထား၊ ေခ်ာ္လဲက်ရင္ အရိုးက်ိဳးမယ္

ယခုႏွစ္ဆန္းက ျမန္မာျပည္ကို အလည္ျပန္ရင္း ရန္ကုန္သို႔ေရာက္တုန္းေရာက္ခိုက္မွာ စာ ေရးသူတို႔၏ဇာတိမွ အသက္ရာေက်ာ္ဖြားဖြားတစ္ဦးထံသြားေရာက္ကန္ေတာ့ခဲ့ပါသည္။

ၿပီးခဲ့ေသာတစ္ႏွစ္ေက်ာ္ စာေရးသူသြားေရာက္ကန္ေတာ့ခဲ့စဥ္ကဖြားဖြား၏က်န္းမာေရးအ ေျခအေနမ်ားႏွင့္ မ်ားစြာကြာျခားသြားသည္ကို ေတြ႔ရသျဖင့္စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိခဲ့ရသည္။

ဖြားဖြားအသက္ ၁၀၃ ႏွစ္ျပည့္ေသာမႏွစ္က အမွတ္မထင္ ေခ်ာလဲက်သျဖင့္ ေပါင္ထိပ္ရိုး က်ိဳးၿပီး အိပ္ယာေပၚမွာလဲေနရရွာၿပီျဖစ္သည္။

လြန္ခဲ့ေသာတစ္ႏွစ္ေက်ာ္က ဖြားဖြားသည္ အသက္ရာေက်ာ္ရွိေသာ္လည္း သူ႔ဖာသာလြတ္ လြတ္လပ္လပ္သြားႏိုင္လာနိုင္ဆဲ။ သူ႔အတြက္လိုအပ္ေသာအေျခခံနိစၥဓူ၀ကိစၥမ်ားကို လံုး၀ အကူအညီမလိုပဲ သူ႔ဖာသာလုပ္နိုင္ေနဆဲ။ စာေရးသူတို႔အလည္ေရာက္လာသျဖင့္ အိမ္အ ေနာက္ဖက္မွ သူ႔ဖာသာလမ္းေလ ွ်ာက္ထြက္လာၿပီး ဧည့္ခန္းကကုလားထိုင္တြင္ ေျခႏွစ္ ဖက္ကိုက်ံဳ ႔က်ံဳ ႔ေလးတင္ထိုင္ကာ ဧည့္ခံစကားေျပာခဲ့သည္မ်ားအား ယေန႔တိုင္ျမင္ေယာင္ ေနမိပါေသးသည္။

ထိုမ ွ်မကေသး။ ဖြားဖြား၏မွတ္ဥာဏ္ႏွင့္စဥ္းစားေတြးေခၚနိုင္စြမ္း (cognitive functions) တို႔မွာ အသက္အရြယ္ႏွင့္မလိုက္ေအာင္ပင္ ထက္ထက္ျမက္ျမက္ရွိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္းကို လည္း စာေရးသူေတြ႔ရွိခဲ့ရပါသည္။ စာေရးသူအား မည္သူျဖစ္ေၾကာင္း နာမည္ႏွင့္တကြ ေျပာျပနိုင္ရံုမက မိဖအမည္မ်ားႏွင့္ စာေရးသူ၏မိခင္ဖက္မွ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွစ္မ ၁၁ ဦး၏ အမည္မ်ားကို ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္အမွားအယြင္းလံုး၀မရွိပဲေျပာျပနိုင္ေလရာ စာေရးသူတို႔ တ အံ့တၾသႀကီးျဖစ္လ်က္ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ခဲ့ၾကရသည္။

သို႔ေသာ္ ယခုႏွစ္ဆန္းကမူ အိပ္ယာေပၚလဲေနေသာဖြားဖြားသည္ စာေရးသူကိုပင္ မမွတ္ မိနိုင္ရွာေလေတာ့။ သူ႔ဖာသာမဆိုထားႏွင့္ ေဘးလူအကူအညီႏွင့္ပင္ လမ္းေကာင္းစြာမ ေလ ွ်ာက္နိုင္ရွာေလေတာ့။ ေပါင္ထိပ္ရိုက်ိဳးျခင္းသည္ အသက္ႀကီးသူတစ္ဦး၏ရုပ္ပိုင္းႏွင့္ မွတ္ဥာဏ္ပိုင္းဆိုင္ရာက်န္းမာေရးတို႔အား သည္မ ွ်အထိ ရက္ရက္စက္စက္ဆြဲခ်ပစ္နိုင္ ေၾကာင္းကို သတိသံေ၀ဂရမိပါသည္။

ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးသူ ၁၀ ေယာက္တြင္ ၉  ေယာက္မွာ အသက္ ၆၀ ႏွင့္အထက္ျဖစ္ၾကပါ သည္။ အသက္ႀကီးသူမ်ားသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေခ်ာ္လဲက်ေလ့ရွိတတ္ၾက၏။ 

ယင္းသို႔ေခ်ာ္လဲက်ျခင္းႏွင့္အရိုးက်ိဳးျခင္းတို႔မွာ ေအာက္ပါတို႔ေၾကာင့္ အဓိကျဖစ္ရေလ သည္။

၁။ အရိုးပြဆပ္ျခင္း (Osteoporosis)

၂။ မ်က္စိအျမင္အား မႈန္၀ါးခၽြတ္ယြင္းျခင္း (Impaired vision)

၃။ အစာအာဟာရ မျပည့္၀ျခင္း (Malnutrition)

၄။ အေထြေထြႏွင့္ၾကြက္သားမ်ား အားနည္းျခင္း

၅။ ခႏၶာကိုယ္ခ်ိန္ဆထိန္းေက်ာင္းနိုင္မႈ (balance, equilibrium) မေကာင္းျခင္း 

၆။ ဦးေႏွာက္၊ အာရံုေၾကာႏွင့္ၾကြက္သားမ်ားအၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္နိုင္စြမ္း (coordination) က်ဆင္းလာျခင္း

၇။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈနည္းျခင္း (Decreased physical activity)

၈။ ေဆး၀ါးအခ်ိဳ ႔သံုးစြဲရသျဖင့္ ေခါင္းမူးေ၀ျခင္း

ယူနိုက္တက္ကင္းဒန္း (UK) တြင္ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူမ်ား ေဆးရံုတက္ၾကရျခင္းအ ေၾကာင္းမ်ားကိုေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးျခင္း(Fracture neck of femur – NOF) ျဖစ္သျဖင့္ ေဆးရံုတက္ရျခင္းသည္ ဒုတိယအမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႔ရွိရသည္ ဆို၏။ အသက္ ၅၀ ႏွင့္အထက္ အသက္ႀကီးသူမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီး ၁၁% ႏွင့္ အမ်ိဳးသား ၃% ျဖစ္တတ္ၾကသည္။

လူမ်ား၏ပ်မ္းမ ွ်အသက္အရြယ္ (average age) ႏွင့္ လူ႔သက္တမ္း (life expectancy) တိုးလာ ရွည္လာသည္ႏွင့္အမ ွ် ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးသူ အေရအတြက္မွာလည္း မ်ားလာခဲ့ရ သည္။ အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ ယခုအခါႏွစ္စဥ္ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးသူ ၂၅၀,၀၀၀ မွ၂၈၀,၀၀၀ အထိရွိၿပီး ၂၀၄၀-၅၀ ခုႏွစ္မ်ားသို႔ေရာက္ေသာအခါ ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးသူေပါင္း ငါးသိန္းအ ထိရွိလာၾကမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားေလသည္။ ထိုသို႔ေသာလူနာမ်ားအား ျပဳစုကုသေပးရန္ အေမရိကန္နိုင္ငံအေနျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ ၈ ဘီလီယံေက်ာ္ကုန္က်မည္ျဖစ္သည္။

သို႔ျဖစ္ရာ အသက္ႀကီးသူမ်ားတြင္ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထရွိေသာ ဤအမ်ိဳးအစားအရိုးက်ိဳးျခင္းသည္ တိုးတက္ၿပီးနိုင္ငံမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားရံုမက မသန္စြမ္းျဖစ္မႈ၊ ေသဆံုးရမႈႏွင့္လူမႈစီးပြားေရး ထိခိုက္မႈတို႔ကို သိသိသာသာႀကီးျဖစ္ေစေၾကာင္း (Reginster et al. 1999) ႏွင့္ အရိုးက်ိဳး ၿပီးတစ္ႏွစ္အၾကာတြင္ လူနာေသဆံုးႏႈန္းမွာလည္း ၂၃.၈% ရွိေၾကာင္း (Schurch et al. 1996) သိရွိရပါသည္။ 

ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးျခင္းသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မတ္တတ္ရပ္အေနအထားမွျဖစ္ျဖစ္ လမ္း ေလ ွ်ာက္ေနရင္းျဖစ္ျဖစ္ အိပ္ယာမွအထိုင္အထျပဳလုပ္ရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေခ်ာ္လဲက်ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္ရေလသည္။ ေပါင္ရိုး၏အေပၚပိုင္း ၄ ပံု ၁ ပံုေနရာတြင္ က်ိဳးျခင္းျဖစ္သည္။

ေခ်ာ္လဲက်က်ျခင္း အလြန္နာက်င္မႈေ၀ဒနာကိုခံစားရတတ္ၿပီး ေျခေထာက္လံုး၀မေထာက္ နိုင္ေတာ့ျခင္းတို႔သည္ ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးသည့္ထင္ရွားေသာလကၡဏာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လူ နာအားအေရးေပၚဌာနသို႔ေခၚသြားလ်က္ ဆရာ၀န္မွဓာတ္မွန္ရိုက္ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ အရိုးက်ိဳး ေၾကာင္းသိနိုင္ေလသည္။

ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးေသာလူနာမ်ားသည္ ခြဲစိတ္ကုသရသည္ျဖစ္ေစ မခြဲစိတ္ရသည္ျဖစ္ေစ အေၾကာအဆစ္ဆိုင္ရာကုသမႈမ်ား (Physiotherapy treatment) ကို ေစာစီးစြာျပဳလုပ္ ရန္လိုအပ္ပါသည္။ အရိုးခြဲစိတ္အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးမ်ားသည္ လူနာမ်ားကို ေအာက္ေဖာ္ ျပပါလႈပ္ရွားေလ့က်င့္ကုသမႈမ်ားျပဳလုပ္ရန္ အေၾကာအဆစ္ကုဌာန (Physiotherapy Department) မ်ားသို႔ ေစလႊတ္တတ္ပါသည္။ ဌာနတြင္ရွိေသာ အေၾကာအဆစ္ကုပညာ ရွင္ (Physiotherapist) မ်ားက စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး လိုအပ္ေသာေလ့က်င့္ကု သမႈမ်ားကို ျပဳလုပ္ေပးၾကမည္ျဖစ္သည္။

၁။ ေျခ လက္ႏွင့္ခႏၶာကိုယ္ (trunk) ၾကြက္သားမ်ား အားနည္းသြားျခင္းမွဟန္႔တားလ်က္ ပိုမိုသန္စြမ္းလာေစရန္

၂။ အဆစ္လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေခ်ာေမြ႔ခိုင္မာေကာင္းမြန္လာေစရန္

၃။ လမ္းေလ ွ်ာက္ျခင္း အထိုင္အထျပဳလုပ္ျခင္းအစရွိေသာ သြားလာလႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ နိုင္ေစရန္

၄။ အဆုတ္ႏွင့္ႏွလံုးတို႔အား ေရာဂါေထြမႈမ်ားမွႀကိဳတင္ကာကြယ္ရန္ 

အသက္အရြယ္ႀကီးသူမ်ားေခ်ာ္လဲက်ကာ ေပါင္ထိပ္ရိုးက်ိဳးရျခင္းသည္ အျဖစ္မ်ားေလ့ရွိၿပီး လူနာမ်ား မိသားစု၀င္မ်ားႏွင့္နိုင္ငံေတာ္ကိုပါ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရးႏွင့္ကုသေရးတို႔အတြက္ လူအင္အား အခ်ိန္ႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရးဆိုင္ရာ၀န္ထုတ္၀န္ပိုးႀကီးျဖစ္ရေလသည္။  

သို႔ျဖစ္ေပရာ အသက္ႀကီသူမ်ား အလြယ္တကူေခ်ာ္လဲက်ျခင္းမျဖစ္ေစရန္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္မ်ားကို အထူးဂရုျပဳၾကရန္လုိအပ္ပါသည္။

၁။ ခလုပ္တိုက္ျခင္းျဖစ္ေစနိုင္ေသာ ၀ါယာႀကိဳး၊ ေျခသုတ္အ၀တ္၊ ၾကမ္းေပၚရွိအဖုထစ္ အစရွိသည္မ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္ရန္

၂။ မ်က္စိအာရံုမေကာင္းေသာ၊ ေခါင္းမူေ၀တတ္ေသာ၊ လမ္းေကာင္းစြာမေလ ွ်ာက္နိုင္ ေသာအသက္ႀကီးသူမ်ားအား အိမ္တြင္းအိမ္ပသြားလာရာတြင္ အၿမဲလက္တြဲကာေဖးကူ မေပးရန္

၃။ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီညြတ္ၿပီး ေခ်ာ္လဲမက်နိုင္ေသာ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွားမႈေလ့က်င့္ခန္း မ်ား (exercises and physical activity) မွန္မွန္ျပဳလုပ္ေပးရန္

၄။ အရိုးပြဆပ္ျခင္းရွိမရွိ ဆရာ၀န္ႏွင့္ျပသတိုင္ပင္ရန္

အသက္ႀကီးသူဖိုးဖိုးဖြားဖြားမ်ား ေခ်ာ္လဲက်ျခင္းမွလံုး၀ကင္းေ၀းၿပီး ေဘးကင္းက်န္းမာစြာ ရွိၾကေစရန္ ၀ိုင္း၀န္းဂရုစိုက္ကူညီၾကပါစို႔။

-      တင္ေမာင္ေအး (ကန္႔ဘလူ) –

မွတ္ခ်က္။  ။

အထက္ပါေဆာင္းပါးကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၄ ရက္ေန႔က ေၾကးမံုသတင္းစာတြင္ေဖာ္ျပပါရွိခဲ့ၿပီးေအာက္တိုဘာ ၁၈ ရက္ေန႔မွာလည္း ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတြင္ေနာက္တစ္ႀကိမ္ေဖာ္ျပပါရွိခဲံပါသည္။