"ဘေလာ့လုပ္ၿပီး စာေတြ ေရးစမ္းပါဗ်ာလို႔" တိုက္တြန္းသူေတြက တိုက္တြန္း ခဲ့ၾကတာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ တိုက္တြန္းၾကတဲ့ အရင္းႏွီးဆံုးမိတ္ေဆြမ်ားထဲက တစ္ဦးကေတာ့ အေမရိကန္မွာေရာက္ေနတဲ့ ေဒါက္တာေသာင္းတင္ (စာေရးဆရာ လူမ်ိဳးေနာ္)ပါ။ ဇနီးျဖစ္သူက အနီးကပ္ အားေပးတိုက္တြန္းခဲ့ သလို သမီးျဖစ္သူကေတာ့ ယခုဘေလာ့ကို အစမွအဆံုး လုပ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ တယ္။ ေရးမယ္ ေရးမယ္နဲ႔ အခုမွပဲ ေရးျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ ကမာၻမွာ အရည္ အေသြး အေကာင္းဆံုးကၽြန္းထြက္ရွိတဲ့ အမိျမန္မာျပည္နဲ႔ ကၽြန္းပင္ေတြ ၀န္း ရံထားေလ့ရွိခဲ့တဲ့ ေမြးဇာတိ ကန္႔ဘလူၿမိဳ႔ကို အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳ႔လ်က္ ဒီဘေလာ့၏အမည္ကို 'ကၽြန္းသာယာ'လို႔ ေပးလိုက္ပါသည္။

Sunday, March 31, 2024

တရုတ္က လူပါးကို၀တယ္ (၆)

 





လ ွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား အငန္းမရငတ္ျပတ္ေနသည့္တရုတ္က
ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္ကာ လ ွ်ပ္စစ္ထုတ္ျခင္းျဖင့္
မဲေခါင္ျမစ္ေက်ာတေလ ွ်ာက္ရွိနိုင္ငံမ်ားမွ
ေရလုပ္သားမ်ား၊
လယ္သမားမ်ား၊ 
စိုက္ပ်ိဳးေရးသမားမ်ား
နိုင္ငံကူးေရြ ႔ေျပာင္းငွက္မ်ား၊ ငါးမ်ိဳးစိတ္မ်ားႏွင့္
ျမစ္၏ဇီ၀ျဖစ္စဥ္(ecosystem)တို႔ကို 
အႀကီးအက်ယ္ထိခိုက္ပ်က္စီးေစေၾကာင္းသိလ်က္ႏွင့္
ငါတေကာေကာၿပီး မိုက္မိုက္ကန္းကန္းႏွင့္
ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ဆက္လုပ္ေနဆဲျဖစ္သည္။

























***





တရုတ္စစ္သေဘၤာမ်ားမွ ပက္အားျပင္းေရပိုက္မ်ား၏မညွာမတာအၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ေလွ

လုပ္သားမ်ား ထိခိုက္အနာတရျဖစ္ၾကရသည္။ 


ထိုေန႔နံနက္ေစာေစာပိုင္းကလည္း တရုတ္ကမ္းေျခေစာင့္စစ္သေဘၤာတစီးက စားနပ္ရိကၡာသြားပို႔ေပး

သည့္ အရပ္သားေလွမ်ားကို ေစာင့္ၾကပ္လိုက္ပါလာေသာဖိလစ္ပိုင္ကမ္းေျခေစာင့္စစ္သေဘၤာကို ထိ

ခိုက္မႈအနည္းငယ္ျဖစ္ေစခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။


တရုတ္ဆိုတာ အဲ့လိုမ်ိဳးကို အနိုင္က်င့္လူပါး၀တတ္တာ။





























Friday, March 29, 2024

စပ္မိစပ္ရာမ်ား(၁၅)-- ဆရာႀကီးက်ားဘညိမ္းႏွင့္က်ေနာ္- ၁

 




ဒီကေန႔မနက္ Good Friday အလုပ္ပိတ္ရက္မွာ ရွားရွားပါးပါးေစာေစာအိပ္ရာထၿပီး ကၽြန္းသာယာ

ဘေလာ့က ဦးေႏွာက္က်မ္းစာအုပ္မိတ္ဆက္စာမွာ ဆက္ၿပီးဘာသာျပန္ေရးခဲ့ပါတယ္။ 


ၿပီးေတာ့ ေဖ့စ္ဘြတ္ၾကည့္တဲ့အခါ ဆရာႀကီးက်ားဘညိမ္း၏ျမန္မာ့ရိုးရာလက္ေ၀ွ႔ဆန္းသစ္ေစရန္ႀကိဳး

ပမ္းခဲ့တဲ့အေၾကာင္းကို UMC Fighting Club ရဲ ႔ပို႔စ္မွာဖတ္ရပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္းက ဟိုအခ်ိန္ကထဲက မိမိသိရွိၿပီးျဖစ္ေပမယ့္ ဆရာႀကီး၏ဓာတ္ပံုေလးေတြျမင္ရေတာ့ မ်ား

စြာအမွတ္တရျဖစ္မိပါတယ္။









ဆရာႀကီးက်ားဘညိမ္း၏အမည္ကို လူကိုယ္တိုင္မေတြ႔ဖူးခင္ကပင္ ၾကားသိေလးစားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္၀န္းက်င္ေလာက္က မိမိသည္ ေရႊဘိုၿမိဳ ႔တန္းလတ္ေက်ာင္းမွာ သတၱမတန္းႏွင့္အမွတ္(၁)

အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ အ႒မတန္းပညာသင္ၾကားေနခဲ့ပါတယ္။ 


အားကစားအေနျဖင့္ ေရႊဘိုခရိုင္လက္ေ၀ွ႔နည္းျပဆရာ ဘာမထီခင္ေအာင္၏လက္ေ၀ွ႔သင္တန္းကို

တက္ရင္း စစ္ကိုင္းတိုင္းလူသစ္တန္းလက္ေ၀ွ႔ၿပိဳင္ပြဲတခ်ိဳ ႔မွာပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ 

မွတ္မွတ္ရရ လူသစ္တန္းလက္ေ၀ွ႔ၿပိဳင္ပြဲ ၂ ပြဲကေတာ့ မံုရြာၿမိဳ ႔နဲ႔စစ္ကိုင္းၿမိဳ ႔ေတြမွာျဖစ္ၾကပါတယ္။


အဂၤလိပ္လက္ေ၀ွ႔ဆရာႀကီးက်ားဘညိမ္းကို ပထမဆံုးေတြ႔ျမင္ဖူးတာက စစ္ကိုင္းမွာပါ။

မိမိတို႔ေရႊဘိုခရိုင္လက္ေ၀ွ႔အသင္းကို စစ္ကိုင္းၿမိဳ ႔ရွိ 'ဖိုးကခ်င္'လို႔ေခၚတဲ့ ကခ်င္တပ္ရင္း(၄) ထဲမွာ ေန

ရာေပးတည္းခိုခဲ့ရပါတယ္။ 

လက္ေ၀ွ႔ၿပိဳင္ပြဲမတိုင္မီတရက္အလို ညဦးပိုင္းမွာ မိမိတို႔တည္းခိုတဲ့တပ္ထဲကို ဆရာႀကီးက်ားဘညိမ္း 

ေပါက္ခ်လာပါတယ္။ ဆရာႀကီးက အမ်ိဳးသားကိုယ္လက္ႀကံ ႔ခိုင္ေရးေကာင္စီ၏လက္ေ၀ွ႔နည္းစနစ္ 

မွဴးတာ၀န္ျဖင့္ ၿပိဳင္ပြဲ၀င္ၾကမည့္လက္ေ၀ွ႔အသင္းေတြကို လိုက္ၿပီးႏႈတ္ဆက္တာျဖစ္မယ္လို႔ထင္မိပါ 

တယ္။ 

ဆရာႀကီးကို မိမိတို႔၏လက္ေ၀ွ႔နည္းျပဆရာ ဘာမထီဦးခင္ေအာင္က လက္ေ၀ွ႔သမားတေယာက္စီနဲ႔

မိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။ မိမိအလွည့္ေရာက္တဲ့အခါမွာ အသက္အငယ္ဆံုးျဖစ္သည့္ခ်ာတိတ္ေလးမိမိ

၏ေခါင္းကိုခ်စ္စနိုးပြတ္သပ္ၿပီး 'မင္းက ေရႊဘိုသားဆိုေတာ့ သတၳိေကာင္းမွာေပါ့' လို႔ၿပံဳးၿပီးေျပာတာကို

ယေန႔အထိျမင္ေယာင္ေနမိပါတယ္။

 
















၁၉၅၂ ခုႏွစ္က ဖင္လန္နိုင္ငံ ဟယ္ဆင္းကီၿမိဳ ႔တြင္က်င္းပခဲ့သည့္ကမ ၻာ့အိုလံပစ္ပြဲေတာ္မွာ ျမန္မာနိုင္

ငံကိုကိုယ္စားျပဳၿပီး ရွားရွားပါးပါးလက္ေ၀ွ႔ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ဆရာႀကီးက်ားဘညိမ္း၏ျမန္မာ့လက္ေ၀ွ႔ကို

ဆန္းသစ္ျမွင့္တင္ေပးခဲ့မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အသက္ ၅၆ ႏွစ္အရြယ္မွာဆရာႀကီးကြယ္လြန္သြားခဲ့ျခင္း

သည္ ျမန္မာ့လက္ေ၀ွ႔ပညာႏွင့္ေလာကအတြက္ ႀကီးမားလွတဲ့ဆံုးရႈံးမႈႀကီးျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ 


အဲဒီ မိမိ၏ခံစားခ်က္ကို ဆက္ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။










Wednesday, March 27, 2024

ကၽြန္းသာယာသတင္းစဥ္ (၈၇)

 


SOURCE: Facebook 27 March 2024


မတ္လ ၂၇ ရက္
ေတာ္လွန္ေရးေန႔ (Resistance Day)
(တပ္မေတာ္ေန႔(Armed Forces Day) မဟုတ္အသိပညာမဲ့တိုင္း အတင္းလုပ္ယူလို႔မရ)
ကၽြန္းသာယာသတင္းစဥ္ အထူးထုတ္




      

































ရခိုင္ျပည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ ႔နယ္ 

          



























Monday, March 25, 2024

ႏ်ဴရိုပီးဒီးယား (ေခၚ) ဦးေႏွာက္က်မ္း

 


စာအုပ္မိတ္ဆက္

ႏ်ဴရိုပီးဒီးယား(ေခၚ)
ဦးေႏွာက္က်မ္းစာအုပ္သည္ သင္၏နားရြက္(၂)ဖက္ၾကားမွာရွိသည့္ အေလးခ်ိန္

အားျဖင့္ ၃ ေပါင္ရွိသည့္ 'ဦးေႏွာက္၏ရင္သပ္ရႈေမာ အံ့ၾသဖြယ္ရာခရီးလမ္း'ကိုေခၚေဆာင္သြားမည္ဟု

က်မ္းျပဳစုသူ 'ေဒါက္တာ ခ်ပ္ဒ္လာ'က သူ႔စာအုပ္အမွာစာတြင္ေျပာခဲ့သည္။ 


ထိုခရီးတြင္ ဦးေႏွာက္ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ထားပံုႏွင့္လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား(structure and function)

အျပင္ အာရံုေၾကာမႀကီး(spinal cord)ႏွင့္နာ့ဗ္ဆဲလ္မ်ား(nerve cells)အေၾကာင္း၊ အာရံုေၾကာစနစ္ဆိုင္

ရာသုေတသနျပဳမႈမ်ား(neuroscientific research)အေၾကာင္းမ်ားလည္းပါရွိသည္။ 


'ေဒါက္တာ ခ်ပ္ဒ္လာ'သည္ ၀ါရွင္တန္တကၠသိုလ္ ဇီ၀အင္ဂ်င္နီယာဌာန(Bioengineering)မွ တြဲဖက္  

ပါေမာကၡတဦးျဖစ္ၿပီး ႏ်ဴရိုတက္ကေနာ္ေလာ္ဂ်ီစင္တာ(Neurotechnology Center)အမႈေဆာင္ညႊန္

ၾကားေရးမွဴးလည္းျဖစ္သည္။   

အာရံုေၾကာအလံႈ ႔(neural activity)ကိုေထာက္လွမ္းရန္ႏွင့္ထိန္းေၾကာင္းရန္တို႔အတြက္ အီလက္ထေရာ

နစ္ကရိယာ(electronic device) သို႔မဟုတ္ လူ၏အာရံုေၾကာစနစ္ႏွင့္ဆက္သြယ္ေပးနိုင္သည့္နည္းလမ္း (method)တမ်ိဳးမ်ိဳး အစရွိသည္တို႔မွာ ႏ်ဴရိုတက္ကေနာ္ေလာ္ဂ်ီတြင္အက်ံဴး၀င္ေလသည္။














ဦးေႏွာက္ကို နားမလည္ေလာက္ေအာင္ေတြးရႈလ်က္ အေျဖရွာရန္ပေဟဠိျဖစ္ေနၾကသည့္သုေတသ

နပညာရွင္မ်ား၊ ဆရာ၀န္မ်ား၊ သမားေတာ္မ်ားႏွင့္ႆနိကေတြးေခၚရွင္မ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္

ခ်ီရွိခဲ့ၾကသည္။ 

သို႔ျဖစ္ရာ ဦးေႏွာက္ႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္အသစ္အသစ္ေသာ ရွာေဖြေတြ႔ရွိမႈတိုင္းက ကၽြန္ုပ္တို႔ကိုစိတ္

၀င္တစားျဖစ္ေစခဲ့ပါသည္။ 

အာရံုေၾကာစနစ္ဆိုင္ရာထူးေထြဆန္းျပားမႈမ်ားပါရွိသည့္ ဦးေႏွာက္က်မ္းစာအုပ္သည္ အခ်က္အ

လက္မ်ားႏွင့္တိက်မွန္ကန္ေသာနားလည္သေဘာေပါက္မႈမ်ား(facts and insights)ကို ေပးစြမ္းပါမည္။ 

ထို႔အျပင္ မိမိတို႔သိရွိၿပီးျဖစ္သည့္ဦးေႏွာက္ဗဟုသုတမ်ား၏ခိုင္မာမႈႏွင့္ေရွ ႔ဆက္ၿပီးစူးစမ္းေဖာ္ထုတ္ရ

ဦးမည့္ဦးေႏွာက္၏မ်က္ႏွာစာအသစ္မ်ားသတ္မွတ္ေရးကိုလည္း အေထာက္အကူျပဳမည္ျဖစ္သည္။ 


'ေဒါက္တာ ခ်ပ္ဒ္လာ'သည္  စာဖတ္သူတို႔အား ေအာက္ပါအျဖစ္မ်ားသည့္ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာရံုေၾကာေရာ

ဂါမ်ားႏွင့္ေတြ႔ရခဲသည့္ဦးေႏွာက္ႏွင့္အာရံုေၾကာေရာဂါအမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္းကိုရွင္းလင္းေျပာျပထားသည္။












တစိမ္းတရံစာလက္ေ၀ဒနာ(Alien Hand Disorder)

- ကက္ပ္ဂရတ္စ္ဆင္ထရုမ္း(Capgras syndrome)

- အာ့လ္ဇိုင္းမားစ္ေရာဂါ(Alzheimer's  disease)

- ပါ့ကင္စန္စ္ေရာဂါ(Parkinson's disease)

- ေလျဖတ္ျခင္း(Stroke)

အဆိုပါေရာဂါမ်ားကို ေနာက္ဆံုးေပၚဦးေႏွာက္ပံုရိပ္ဖမ္းနည္းစနစ္မ်ား(brain-imaging methods)အသံုး

ျပဳလ်က္ေရာဂါရွာေဖြျခင္းအေၾကာင္းကိုလည္းေကာင္း၊ ဦးေႏွာက္ဓာတုပစၥည္းမ်ား(neurochemicals)၊ 

ဦးေႏွာက္ကိုအဆိပ္သင့္ေစနိုင္ေသာပစၥည္းမ်ား(neurotoxins)ႏွင့္အသက္ကယ္ေစနိုင္သည့္ေဆး၀ါးမ်ား(lifesaving drugs)အေၾကာင္းေဆြးေႏြးထားပါေသးသည္။

လူ႔၏အသိ သို႔မဟုတ္ သတိရွိေနျခင္း(consciousness)ဆိုင္ရာက်ယ္ျပန္႔ေသာအေတြးအျမင္မ်ားကိုလည္း

ဤက်မ္းစာအုပ္တြင္ျပည့္ျပည့္စံုစံုဖတ္ရႈၾကရပါမည္။ 





Sunday, March 24, 2024

စာၾကည့္တိုက္အေၾကြး






ဒီကေန႔မနက္က မိမိတို႔အဖိုးႀကီးအဖြားႀကီးႏွစ္ဦး ဂ်ဴေရာင္းေဒသဆိုင္ရာစာၾကည့္တိုက္ကိုေရာက္

သြားခဲ့ၾကပါတယ္။

ေရာက္သြားရသည့္အေၾကာင္းကေတာ့ စာၾကည့္တိုက္ကို 'ရက္လြန္ေၾကးအေၾကြး' သြားဆပ္တာ

ရယ္ပါ။

အေၾကြးသြားဆပ္ရင္း စာအုပ္ ၂ အုပ္ပါထပ္ၿပီးငွားခဲ့ျဖစ္ပါေသးတယ္။

ပထမတအုပ္က Neuropedia ပါ။

စာအုပ္အမည္ေလးက တိုတိုတုတ္တုတ္နဲ႔ခ်စ္စရာေလးျဖစ္လို႔ ေကာက္ၿပီးကိုင္ၾကည့္မိရာကေနဖတ္

ခ်င္တာနဲ႔ ငွားခဲ့ျဖစ္သြားတယ္။

Neuro နဲ႔ပတ္သက္လာရင္ Neurology တို႔ Neurological တို႔ဆိုသည့္စကားလံုးမ်ားသာ မိမိအေတြ႔

မ်ားခဲ့ၿပီး အခုတခါမွာေတာ့ Neuropedia တဲ့။

စာအုပ္အမည္ေလးက ခပ္ဆန္းဆန္းရယ္။


Pedia(paedia) ဆိုတာ သင္ယူျခင္း၊ ေလ့လာဆည္းပူးျခင္း၊ ပညာ စသျဖင့္အနက္အဓိပၸာယ္ေကာက္

ယူနိုင္မယ္ထင္ပါတယ္။ 

ဒီစကားလံုးနဲ႔ဆံုးထားသည့္ေ၀ါဟာရ(စကားလံုး)ကို မိမိတသက္မွာ ပထမဦးဆံုးေတြ႔ဖူးျမင္ဖူးခဲ့တာက

ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း(Encyclopaedia) စာအုပ္မွာလို႔ေျပာရမွာပါ။ 

Encyclopaedia တလံုးထဲဆိုရင္ 'ပညာစြယ္စံုက်မ္း'လို႔ ျမန္မာအဘိဓာန္စာအုပ္မ်ားတြင္ အနက္ဖြင့္ေရး

ထားၾကပါတယ္။


















ေနာက္တအုပ္က The Feeling Good Handbook ပါ။

ဒီစာအုပ္ကို အဓိကစိတ္၀င္စားမိတာက စာအုပ္ေ၀ဖန္သူတဦးေျပာျပထားသည့္ စာအုပ္နဲ႔ပတ္သက္

တဲ့သူရဲ ႔ကိုယ္ေတြ႔ခံစားမႈပါ။

လိုရင္းကိုခ်ဳပ္ၿပီးေျပာရရင္ "ဒီစာအုပ္က ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုးၿပီး ကိုယ့္ၾကမၼာကို ကိုယ္ဖန္တီးနိုင္တဲ့

နည္းလမ္းေတြကို တဆင့္ၿပီးတဆင့္ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ေျပာျပ(သင္ျပ)ေပးေနသလိုပါပဲ"ဆိုထားလို႔

ျဖစ္တယ္။ 

"ငါ ဘာျဖစ္လို႔ အခု႔လိုေတြးမိေနတာလဲ။ ဒီလိုမ်ိဳးႀကီးျဖစ္ေနရတာပါလဲ။ 

ဒါေတြကို ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ေက်ာ္လႊားၿပီး ငါ့ကိုယ္ကိုေကာင္းေအာင္ေနနိုင္လဲဆိုေတြကို နားလည္သ

ေဘာေပါက္ခဲ့ရပါတယ္" တဲ့။