ဘုန္းေတာ္ႀကီး အရွင္အာနႏၵာ (ေခၚ) ဖရက္ဒရစ္ခ်္ လပ္စတစ္

၁၉၆၀ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္မွာ ဖူးေတြ႔ရသည့္ အရွင္အာနႏၵာ။ (ဓာတ္ပံု - အင္တာနက္)

စိတ္မေကာင္းစရာ နာေရးေၾကာ္ျငာတစ္ခုကို ဒီကေန႔ ျမန္မာသတင္းစာမွာ ဖတ္လိုက္ရသည္။

မိမိႏွင့္ တစ္ခ်ိန္က ရန္ကုန္တြင္ သိကၽြမ္းခဲ့ဖူးသည့္ မိတ္ေဆြတစ္ဦး ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။ သူ ႏွင့္မိမိတို႔ သိ ကၽြမ္းခဲ့ၾကရသည္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ လာေရာက္ေနထိုင္ကာ သီတင္းသံုးေတာ္မူေသာ အက္စတိုးနီးယားလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘုန္းေတာ္ႀကီး အရွင္အာနႏၵာ (ေခၚ) ဖရက္ဒရစ္ခ်္ လပ္စတစ္(Friedrich V. Lustig) ႏွင့္ အေၾကာင္းသက္ဆိုင္၍ ျဖစ္ရေလသည္။  

မိတ္ေဆြ၏အမည္မွာ ဦးေအာင္ခင္ျဖစ္ၿပီး သူ၏ကေလာင္အမည္မွာ ေအာင္ခင္(ပုပၸါး) ျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြဟု ဆိုရေပမင့္ သူက မိမိထက္ အသက္မ်ားစြာႀကီးေလသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ယခု သူကြယ္လြန္ေသာအခါ အသက္ ၈၁ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္သည္။

၁၉၇၀-၇၁ ခုႏွစ္ေလာက္က စာေရးသူသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ ႔ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းမွာရွိေသာ နိုင္ငံျခားဘာသာ သိပၸံေက်ာင္းတြင္ ရုရွားဘာသာရပ္ကိုသင္ယူေနရင္း အျခားတစ္ဖက္မွလည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးအရွင္အာနႏၵာ၏ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေျပာၾကားသည့္ ေဟာေျပာပြဲမ်ားကို မလြတ္တန္း သြားေရာက္နားေထာင္ေလ့ရွိရာ ဘုန္း ႀကီး၏ တပည့္ရင္းခ်ာျဖစ္ေသာ ကိုေအာင္ခင္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုသိကၽြမ္းခဲ့ပါသည္။ 

လူခ်င္းသိၾကၿပီးမွ ေနာက္ထပ္တိုက္ဆိုင္မႈတစ္ခု သိလာခဲ့ရသည္မွာ ကိုေအာင္ခင္ႏွင့္မိမိတို႔ ႏွစ္ဦးလံုးက အစိုး ရထုတ္ အဂၤလိပ္သတင္းစာ ၂ ေစာင္ျဖစ္သည့္ The Working People’s Daily ႏွင့္ The Guardian မွာ စာတိုေလးမ်ား ေရးေနၾကျခင္းျဖစ္၏။ သူႏွင့္ မသိၾကခင္ကတည္းက သူ႔က ေလာင္အမည္ ေအာင္ခင္(ပုပၸါး) ကို စာေရးသူက သိထားသလို၊ သူကလည္း တင္ေမာင္ေအး (ကန္႔ဘလူ)ကို သိထားၿပီးျဖစ္၏။   

ယင္းသတင္းစာ ၂ ေစာင္တြင္ ေရးၾကေသာလူငယ္ မ်ားမ်ားစားစား မရွိလွသျဖင့္ လူခ်င္းမသိၾကေသာ္လည္း ကေလာင္အမည္မ်ားကိုမူ ေတြ႔ဖူး ျမင္ဖူးၾကသည္ ျဖစ္၏။ စာေရးသူ မွတ္ထားမိသ၍ ေျပာၾကည့္ရေသာ္ ေဆး တကၠသိုလ္(၁) ေက်ာင္းသူ ကက္သရင္းဘသိုက္ (ေနာင္တြင္ မီးယပ္ႏွင့္ သားဖြားအထူးကုဆရာ၀န္မႀကီး)ႏွင့္ သြားေဆးေကာလိပ္မွ ေက်ာင္းသား တင္ေမာင္ေအာင္ (ေနာင္တြင္ တပ္မေတာ္ေဆးရံုႀကီးမွ ဒု-ဗိုလ္မွဴးႀကီး) တို႔  ျဖစ္ၾကသည္။

ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီး၏ အေနာက္ဖက္ရွိ သရက္ေတာေက်ာင္းတိုက္ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလမ္းဖက္အျခမ္း) တြင္ျပဳလုပ္ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး၏ ေဟာေျပာပြဲမ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး တစ္ခါတစ္ခါ အရွင္ အာနႏၵာက သူကိုယ္တိုင္ အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုေရးစပ္ထားေသာ ေရွးျမန္မာကဗ်ာမ်ားကို အသံေနအ သံထားျဖင့္ ဌာန္ကရိုဏ္းက်စြာ ရြတ္ျပတတ္ပါသည္။ ယခု ဤစာကို ေရးေနစဥ္မွာပင္ ကဗ်ာမ်ားကို စိတ္၀င္ တစား ရြတ္ဆိုေနသည့္ အရွင္အာနႏၵာ၏မ်က္ႏွာအား ေလးစားၾကည္ညိဳစြာ ျပန္လည္ေအာက္ေမ့ ျမင္ေယာင္ မိေခ်ေသးေတာ့။ 

အရွင္အာနႏၵာ၏ ေဟာေျပာပြဲမ်ားသို႔ စာေရးသူ သြားေရာက္နားေထာင္ရသည့္ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ ၂ ခုအ နက္ ပထမတစ္ခုသည္ အဂၤလိပ္စကားနားေထာင္ျခင္း (Listening skill) တိုးတက္လို၍ျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္ တစ္ခ်က္မွာ မိမိသင္ယူေနေသာ ရုရွားဘာသာစကားေျပာကို ေလ့က်င့္လိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ရေလသည္။ ထို စဥ္က အရွင္အာနႏၵာ၏ေမြးဇာတိနိုင္ငံျဖစ္ေသာ အက္စတိုးနီးယားသည္ ဆိုဗီယက္ရုရွားနိုင္ငံႀကီး၏တစ္စိတ္ တစ္ေဒသျဖစ္ခဲ့ေပရာ မူလဘာသာစကားအျပင္ ရုရွားဘာသာစကားကိုပါ သင္ယူတတ္ေျမာက္ၾကသည္ျဖစ္ ၏။ ေဟာေျပာပြဲမ်ား သြားေရာက္နားေထာင္ရင္း အရွင္အာနႏၵာႏွင့္ ရုရွားလိုေျပာပါသည္။  

အဂၤလိပ္လိုေဟာေျပာသည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးက မိမိအား ခြင့္ျပဳထားသျဖင့္ မရွင္းလင္းသည္ မ်ားကို ေမး ျမန္းေလ်ာက္ထားရာတြင္ စာေရးသူက ရုရွားလိုသာ ႀကိဳးစားေျပာပါသည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက စာေရးသူ၏ေမးခြန္းကို တက္ေရာက္လာၾကသူမ်ားအား အဂၤလိပ္သို႔ ဘာ သာျပန္ၿပီး ျပန္ေျပာျပေလ့ရွိပါ သည္။  

ဘာသာစကားသင္ယူေနသူ လူငယ္တစ္ဦးအေပၚ သည္မွ်အထိ စိတ္ရွည္နားလည္မႈရွိစြာျဖင့္ အားေပးကူ ညီခဲ့သည့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး၏ေက်းဇူးတရားသည္ကား အလြန္တရာပင္ ႀကီးမားလြန္းလွေပစြ။ သည့္အျပင္ မိမိသည္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း အဂၤလိပ္လို က်က်နန နားေထာင္ၾကားနာခြင့္လည္း ရရွိခဲ့ပါေသး၏။ 

အထက္တစ္ေနရာတြင္ဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း အရွင္အာနႏၵာသည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာကို ထဲထဲ၀င္၀င္ ေလ့လာ အားထုတ္ၿပီး ရဟန္းေဘာင္သို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည့္အျပင္ ျမန္မာစာေပအေပၚတြင္လည္း မ်ားစြာစိတ္၀င္စား ကာ ေလ့လာလိုက္စားေတာ္မူခဲ့ပါေသးသည္။ ေရွးေခတ္က ေက်ာ္ၾကားသည့္ ျမန္မာကဗ်ာမ်ားကို သူကိုယ္ တိုင္ စိတ္တိုင္းက်ေရြးခ်ယ္ၿပီး အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ လွလွပပ ျပန္ဆိုလ်က္ Burmese Classical Poems (ေရွးေခတ္ ျမန္မာကဗ်ာမ်ား) ဟူေသာအမည္ျဖင့္ စာအုပ္တစ္အုပ္ထုတ္ခဲ့ရာ ဖတ္ရႈခဲ့ဖူးပါသည္။ 

 

 

ယင္းစာအုပ္၌ စာဆိုရွင္ မယ္ေခြ၏ 'ေဆးတံတို၊ ဦးေၾကာ့၏ 'ပိေတာက္ေရႊ၀ါ'၊ လႈိင္ထိပ္ေခါင္တင္၏ 'ေတာဖြဲ႔'၊ ဦးၾကင္ဥ၏ 'စစ္ခ်ီ'၊ ျမ၀တီမင္းႀကီးဦးစ၏ 'မိုးဖြဲ႔'၊ ဆားတုံဆရာေတာ္၏ 'သဲစြဲမွတ္ေစခ်င္'(အဘက သားကို ဆံုး မခန္း)၊ သွ်င္မဟာရဌသာရ၏ 'အကၽြတ္ဘယ္မွာ ေ၀းေတာ့သည္'၊ ဦးရာေက်ာ္၏ 'လွည္းယဥ္ေတာ္ ၾကြၾကြ' .. စသည္ျဖင့္ ပါရွိၾကသည္။ 

ျမန္မာဘာသာစာေပမွ အဂၤလိပ္ဘာသာစာေပသို႔ က်စ္လစ္သိပ္သည္းလွပစြာ ျပန္ဆိုဖြဲ႔ႏြဲ႔ထားေသာ အရွင္ အာနႏၵာ၏ စာေပလက္ရာကို ဖတ္ရႈျမည္းစမ္းနိုင္ၾကေစရန္ အထက္တြင္ ျမန္မာ-အဂၤလိပ္ယွဥ္တြဲေဖာ္ျပ ထားသည့္ ကဗ်ာ ၂ ပုဒ္အား ရွာေဖြေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။