"ဘေလာ့လုပ္ၿပီး စာေတြ ေရးစမ္းပါဗ်ာလို႔" တိုက္တြန္းသူေတြက တိုက္တြန္း ခဲ့ၾကတာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ တိုက္တြန္းၾကတဲ့ အရင္းႏွီးဆံုးမိတ္ေဆြမ်ားထဲက တစ္ဦးကေတာ့ အေမရိကန္မွာေရာက္ေနတဲ့ ေဒါက္တာေသာင္းတင္ (စာေရးဆရာ လူမ်ိဳးေနာ္)ပါ။ ဇနီးျဖစ္သူက အနီးကပ္ အားေပးတိုက္တြန္းခဲ့ သလို သမီးျဖစ္သူကေတာ့ ယခုဘေလာ့ကို အစမွအဆံုး လုပ္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ တယ္။ ေရးမယ္ ေရးမယ္နဲ႔ အခုမွပဲ ေရးျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ ကမာၻမွာ အရည္ အေသြး အေကာင္းဆံုးကၽြန္းထြက္ရွိတဲ့ အမိျမန္မာျပည္နဲ႔ ကၽြန္းပင္ေတြ ၀န္း ရံထားေလ့ရွိခဲ့တဲ့ ေမြးဇာတိ ကန္႔ဘလူၿမိဳ႔ကို အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳ႔လ်က္ ဒီဘေလာ့၏အမည္ကို 'ကၽြန္းသာယာ'လို႔ ေပးလိုက္ပါသည္။

Thursday, February 10, 2022

စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္စာအုပ္မ်ား (၆) Chronic Pain +5


ၿပီးခဲ့သည့္ဇန္န၀ါရီလ ၂၉  ရက္ေန႔က ယခင္ကငွားထားသည့္စာအုပ္ ၇ အုပ္ကိုျပန္အပ္ၿပီး ေအာက္က               စာအုပ္ ၆ အုပ္အား ငွားျဖစ္ခဲ့သည္။

ငွားထားေသာစာအုပ္မ်ားကို စာအုပ္တစ္အုပ္ခ်င္းထည့္သြင္းေပးရသည့္အေပါက္ေလးမွတဆင့္ ျပန္အပ္               ၿပီးေနာက္ စာၾကည့္တိုက္၏ဒုတိယအထပ္သို႔ ဓာတ္ေလွကားျဖင့္တက္ခဲ့ၾကသည္။

ထိုေနာက္ အေၾကာင္အရာႏွင့္ဘာသာရပ္အလိုက္ ေထာင္လ်က္စီထားသည့္စာအုပ္စင္မ်ားတြင္ မိမိ                   ဖတ္ရႈလိုေသာစာအုပ္မ်ားကိုရွာရသည္။ 

တစ္ႀကိမ္မွာ လူတစ္ဦးက စာအုပ္အမ်ားဆံုး ၈ အုပ္အထိငွားခြင့္ရွိပါသည္။

မိမိငွားလိုသည့္စာအုပ္မ်ားကို စာအုပ္ငွားစားပြဲဆီသို႔ယူသြားၿပီး မည္သည့္စာၾကည္တိုက္၀န္ထမ္းတစ္ဦး            တစ္ေယာက္ႏွင့္မ ွ် ေျပာဆိုဆက္ဆံရန္မလိုဘဲ ကြန္ျပဴတာစက္ျဖင့္ငွားျခင္းျဖင့္ အလုပ္ၿပီးေလသည္။

စားပြဲတင္ကြန္ျပဴတာႏွင့္တူေသာအငွားစက္တြင္ မိမိ၏မွတ္ပံုတင္ျဖင့္ စကဲန္းလုပ္ၿပီး ေမာ္နီတာဖန္သား                 ျပင္က ခိုင္း(လမ္းညႊန္)သည့္အတိုင္းျပဳလုပ္ရသည္။ 

စက္ကရိုက္ထုတ္ေပးသည့္လက္ခံျဖတ္ပိုင္းစာရြက္တြင္ ငွားေသာစာအုပ္မ်ားအမည္၊ စာအုပ္အေရအတြက္၊     ငွားသည့္ရက္ ျပန္အပ္ရမည့္ရက္မ်ားပါရွိသည္။

ဤမ ွ်အထိ အဆင္ေျပရန္စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးထားသည္။

စင္ကာပူအမ်ိဳးသားစာၾကည့္တိုက္ဘုတ္အဖြဲ႔ (National Library Board)၏ေက်းဇူးကား ႀကီးမားလွေပစြ။













 


***





















မိမိသည္ အေၾကာအဆစ္ကုပညာရွင္တစ္ဦးအေနျဖင့္ အေၾကာအဆစ္၊ အရိုးႏွင့္အာရံုေၾကာေရာဂါရွင္လူမ်ား    ကို ေန႔စဥ္ကုသေပးေနရသည္။

မည္သည့္ေရာဂါအမ်ိဳးအစား၊ ေ၀ဒနာအမ်ိဳးအစားႏွင့္ ခၽြတ္ယြင္းမႈအမ်ိဳးအစားမ်ားကိုခံစားေနရသည္ျဖစ္ေစ      ထိုလူနာအမ်ားစုတြင္ နာက်င္မႈ (pain) သည္ အနည္းႏွင့္အမ်ားဆိုသလို တြဲဖက္ပါတတ္စၿမဲျဖစ္သည္။

နာက်င္မႈေ၀ဒနာကို အခ်ိန္ကာလတိုအပိုင္းအျခားတစ္ခုအထိ ခံစားရနိုင္သကဲ့သို႔ လေပါင္းမ်ားစြာမွႏွစ္ေပါင္း  မ်ားစြာၾကာသည္အထိလည္း ခံစားရတတ္ပါသည္။








နာတာရွည္မဟုတ္ေသာနာက်င္မႈ

အခ်ိန္အားျဖင့္ ၃ လထက္ပိုမၾကာသည့္နာက်င္မႈမ်ိဳးကို နာတာရွည္မဟုတ္ေသာနာက်င္မႈ(Acute pain) ဟု       သတ္မွတ္ထားသည္။ 

ယင္းသို႔ေသာနာက်င္မႈမ်ိဳးသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ထိခိုက္အနာတရျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္လာတတ္ၾကသည္။ 

ဥပမာ - ရွျခင္း (cut)၊ ပြန္ပဲ့ျခင္း (bruise)၊ အပူေလာင္ျခင္း(burn)၊ အရိုးက်ိဳးျခင္း(broken bone)၊ အေၾကာမ်က္        ျခင္း (pulled muscle) အစရွိသည္မ်ား။

တဖန္ ဖ်ားနာျခင္း သို႔မဟုတ္ ေရာဂါပိုး၀င္ျခင္း၊ ကေလးမီးဖြားျခင္း၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဓမၼတာလာျခင္းတို႔တြင္         လည္း ခံစားရတတ္ပါေသးသည္။

နာတာရွည္  နာက်င္မႈ

အျခားေသာနာက်င္မႈတစ္မ်ိဳးမွာ အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ ၃ လထက္ပိုၿပီး ႏွစ္ႏွင့္ခ်ီခံစားရတတ္ေသာနာတာ           ရွည္နာက်င္မႈ (Chronic pain) ျဖစ္သည္။

အေၾကာအဆစ္ကုပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဗဟုုတဘဏ္ဟုအသိမ်ားေသာ ဖီဇီအိုပီးဒီးယား(Physiopedia) ၏အဆို      အရ နာတာရွည္နာက်င္မႈခံစားရသူအေရအတြက္မွာ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ တိုးပြားလာလ်က္      ရွိေနေၾကာင္းသိရသည္။

ထိုေၾကာင့္ ယခုစာအုပ္ကိုေရးသားသူမ်ားက 

"နာတာရွည္နာက်င္မႈသည္ လူသားမ်ား၏ေ၀ဒနာခံစားရမႈ(human suffering)ႏွင့္                                               မသန္စြမ္းျဖစ္ရမႈ(disability)တို႔၏အဓိကအေၾကာင္းရင္းျဖစ္လာကာ ဒီကေန႔ကမ ၻာ                                       ၏က်န္းမာေရးဆိုင္ရာစိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ခုျဖစ္ေနေပသည္"   

ဟု စာအုပ္၏အမွာစာ (Forward) တြင္ ေရးသားထားသည္ကို ဖတ္ရသည္။   

ယခုစာအုပ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မိမိစိတ္၀င္စားမိသည္မွာ စာအုပ္ေရးသားသူ ၃ ဦး(Dr Frances Cole,Catherine Carus, Helen Macdonald) အထဲမွတစ္ဦးသည္ အေၾကာအဆစ္ကုပညာရွင္ျဖစ္ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

သူ၏အမည္က ကက္သရင္း ကဲရပ္စ္ပါ။



















ကက္သရင္း ကဲရပ္စ္သည္ ယူေကနိုင္ငံက နည္းပညာတကၠသိုလ္တစ္ခု                              ျဖစ္သည့္ ဘရက္ေဖာ့ဒ္တကၠသိုလ္မွ အေၾကာအဆစ္ကုပညာရွင္ႏွင့္လက္                        ေထာက္ပါေမာကၡတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူသည္ ၾကြက္သားႏွင့္အရိုးအဆစ္ဆိုင္                 ရာေရာဂါေ၀ဒနာမ်ား (musculoskeletal conditions)ကိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးေပး                        ျခင္း၊ ကုသေပးျခင္းႏွင့္နာတာရွည္နာက်င္မႈေ၀ဒနာကုသျခင္းတို႔ကို အထူး                      လိုက္စားသူတစ္ဦးျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ လူထုအေျခခံသည့္နာက်င္မႈေ၀ဒနာကုသေရးစီမံခ်က္ကို ေဒါက္တာဖရန္႔စစ္ကိုးလ္ႏွင့္ပူးေပါင္းလ်က္       ၅ ႏွစ္ၾကာ အတူလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။

တဖန္ ျမန္မာနိုင္ငံမွအေၾကာအဆစ္ကုပညာရွင္မ်ားႏွင့္ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္သည့္ Tidy's Physiotherapy စာအုပ္       တြင္လည္း နာက်င္မႈေ၀ဒနာအေၾကာင္း (Pain: Case study development) ကို ပါ၀င္ေရးသားခဲ့ပါေသးသည္။









နာတာရွည္နာက်င္မႈေ၀ဒနာမ်ားရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားနိုင္ေရးအတြက္ Cognitive behavioural techniques - CBT         နည္းမ်ားကိုအသံုးျပဳၿပီးလမ္းညႊန္ျပမည္ဟု စာအုပ္၏မ်က္ႏွာဖံုးတြင္ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ 

CBT ဆိုသည္မွာ ဆိုက္ကိုသရပီပညာရပ္ (psychotherapeutic treatment) တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီး အပ်က္ေဆာင္စိတ္  သို႔မဟုတ္ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေနသည့္စိတ္အေျခအေနမ်ားကို မည္သို႔သတိျပဳနိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပဳျပင္နိုင္        ေၾကာင္း သင္ၾကားေလ့က်င့္ေပးသည္။ 

အပ်က္ေဆာင္စိတ္ သို႔မဟုတ္ အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေနသည့္စိတ္အေျခအေနမ်ားက လူတို႔၏အျပဳအမူမ်ားႏွင့္  စိတ္လႈပ္ရွားမ်ားအေပၚ အပ်က္သေဘာေဆာင္သည့္လႊမ္းမိုးမႈျဖစ္ေစပါသည္။

ဆိုက္ကိုသရပီ (Psychotherapy) ဟူသည္ 

စိတ္က်န္းမာေရးဆိုင္ရာျပသနာမ်ားကို စိတ္က်န္းမာေရးဆိုင္ရာဆရာ၀န္မ်ား၊ စိတ္ပညာရွင္မ်ားႏွင့္အျခားေသာ  စိတ္က်န္းမာေရးအတြက္ေဆာင္ရြက္ေပးေနသူမ်ားႏွင့္ စကားေျပာဆိုေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ျခင္းကို ဆိုက္ကိုသရပီဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ေျပာနိုင္သည္။ 





***























***


(၃)

















(၄)
























(၅)



















ဆက္ၿပီးေရးပါဦးမည္။






No comments:

Post a Comment