ဆိုင္ယာတီကာ (Siatica) ကို ျမန္မာဆရာ၀န္မ်ား၊ အေၾကာအဆစ္ကုပညာရွင္မ်ားႏွင့္သူနာျပဳမ်ားက မူရင္းအဂၤလိပ္စကားလံုး၏အသံထြက္အတိုင္း 'ဆိုင္ယာတီကာ' ဟု ေျပာဆိုသံုးစြဲေလ့ရွိပါသည္။
အမွန္က ယင္းစကားလံုးသည္ လက္ဦးက ဂရိစကားလံုး Ischiadikos ျဖစ္ၿပီး ထိုေနာက္တြင္ လက္တင္ စကားမွတဆင့္ အဂၤလိပ္စကားလံုးျဖစ္လာခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။
'တင္ပါးေနရာ၊ တင္ပါးမ်ားႏွင့္နံရိုးတုမ်ား (false ribs)အၾကားရွိခါးရိုးတန္းေနရာတို႔တြင္ ေ၀ဒနာခံစားရ ျခင္း'ဟုအဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားသည္။
နံရိုးတုမ်ားဆိုသည္မွာ နံရိုးအမွတ္ ၈၊ ၉ ႏွင့္ ၁၀ တို႔ကို ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။
လူတြင္ ၀ဲဘက္ႏွင့္ယာဘက္၌ နံရိုးစုစုေပါင္း ၁၂ စံုရွိရာ ပထမ ၇ စံု (true ribs) က ရင္ညႊန္႔ရိုးတြင္ဆက္ ထားၿပီး နံရိုးအမွတ္ ၈၊ ၉ ႏွင့္ ၁၀ တို႔က ရင္ညႊန္႔ရိုးတြင္မဆက္ၾကဘဲ အေပၚဖက္ရွိ နံရိုးအမွတ္ ၇ တြင္ သာဆက္ထားၾကသျဖင့္ နံရိုးတုမ်ားဟုအမည္တြင္ေလသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ 'ဆိုင္ယာတီကာ' ကို ေက်ာေအာက္ပိုင္း(ခါး)ေနရာႏွင့္ တင္ပါးေနရာတို႔မွအစျပဳလ်က္ ေပါင္ ႏွင့္ေျခေထာက္တေလ ွ်ာက္ (ေျခေခ်ာင္းမ်ားအပါအ၀င္) ခံစားရသည့္နာက်င္မႈေ၀ဒနာဟု ယခုစာအုပ္ တြင္အနက္ဖြင့္ထားသည္ကိုေတြ႔ရသည္။
လူနာအေတာ္မ်ားမ်ား ဆရာ၀န္မ်ားထံလာေရာက္ျပသၾကသည့္ အျဖစ္မ်ားေသာေရာဂါေ၀ဒနာတို႔တြင္ ခါးနာျခင္းမွာ တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္သည္။
ရုတ္တရက္ျဖစ္လာေသာခါးနာျခင္း (acute back pain) ျဖစ္ေစ၊ လေပါင္းမ်ားစြာခံစားေနရေသာခါးနာ ျခင္းမ်ိဳး (chronic back pain) ျဖစ္ေစ အထူးသျဖင့္ဆိုင္ယက္တစ္အာရံုေၾကာ(sciatic nerve)ႏွင့္သက္ ဆိုင္ေသာခါးနာျခင္း (ဆိုင္ယာတီကာ) သည္ -
- သြားလာလႈပ္ရွားမႈကို အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစျခင္း
- အအိပ္အေနကို ထိခိုက္ေစျခင္း
- စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာဖိစီးမႈျဖစ္ျခင္း
အစရွိသည့္ဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုပါ ပူးတြဲခံစားရေလ့ရွိသည္။
ဆိုင္ယက္တစ္အာရံုေၾကာကို တိုက္ရိုက္အဖိအညွပ္ခံေသာအခါ သို႔မဟုတ္ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ ကသိကေအာက္ျဖစ္ေစေသာအခါ ခါးနာတတ္သည္။
ယင္းသို႔စၿပီးနာသည့္ေနရာကေန ေပါင္ရွိရာသို႔ျပန္႔ဆင္းသြားကာ ေျခဖ်ားအထိလမ္းေၾကာင္းတေလ ွ်ာက္ လံုး၌ ထံုက်င္ျခင္းႏွင့္မခံခ်ိမခံသာခံစားရျခင္း(ဥပမာ၊ ထိုးေအာင့္ျခင္း၊ ပူစပ္ပူေလာင္ျဖစ္ျခင္း)တို႔ျဖစ္ေစ ေလသည္။
ထိုေၾကာင့္ ဆိုင္ယာတီကာ(ေ၀ဒနာ)သည္ ေရာဂါမဟုတ္ေသာေ၀ဒနာဟု ေျပာနိုင္သည္။
ဆိုင္ယာတီကာ ေခၚ ခါးနာေပါင္တန္းျခင္းေ၀ဒနာကို မၾကာခဏဆိုသကဲ့သို႔ခံစားရနိုင္ဖြယ္ရွိေသာသူမ်ားတြင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေလာင္းမ်ားပါရွိေနသည္။
အေၾကာင္းမွာ သေႏၶသား၏ဦးေခါင္းႏွင့္တင္ပါးရိုးနံရံ (pelvic wall)တို႔အၾကားတြင္ ဆိုင္ယက္တစ္အာရံုေၾကာ ဖိညွပ္ေနေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိုအခါ တင္ပါးႏွင့္ေျခေထာက္တို႔မွာ နာျခင္း၊ ထံုျခင္းအစရွိသည့္ေ၀ဒနာ မ်ားခံစားရေတာ့၏။
ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေလာင္းတြင္ျဖစ္တတ္ေသာ ဆိုင္ယာတီကာေၾကာင့္ မိခင္တြင္ၾကြက္သားမ်ားနာတတ္ သည္။
တဖန္ ေဟာ္မုန္းဓာတ္မ်ား ပံုမွန္ထက္ပိုထြက္လာျခင္းႏွင့္သေႏၶသား၏ကိုယ္အေလးခ်ိန္္တို႔ေၾကာင့္ အဆစ္ မခိုင္ ျခင္းျဖစ္ရသည္။
စာၾကည္တိုက္ရွိ က်န္းမာေရးႏွင့္ႀကံ ႔ခိုင္ေတာင့္တင္းေရး(Health and Fitness)စာအုပ္စင္တြင္"ဆိုင္ယာတီ ကာ ေခၚ ခါးနာေပါင္တန္းျခင္းေ၀ဒနာရွင္မ်ာအတြက္ ေလ့က်င့္လႈပ္ရွားနည္းမ်ား"ဟူေသာအမည္ျဖင့္က်န္း မာေရးပညာေပးစာအုပ္ကိုေတြ ႔ရေသာေၾကာင့္ စိတ္၀င္စားကာ ငွားခဲ့သည္။
စာမ်က္ႏွာ ၁၅၀ ခန္႔ရွိၿပီး ၂၀၂၀ ခုႏွစ္က ပထမအႀကိမ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
စာအုပ္၏ေနာက္ေက်ာအဖံုးတြင္ ယခုစာအုပ္သည္ -
- ၾကြက္သားမ်ားသန္စြမ္းလာေစျခင္း
- နာက်င္မႈမ်ားမွ သက္သာေစျခင္း
- အားသစ္အင္သစ္မ်ား တိုးပြားလာေစျခင္းတို႔ႏွင္အတူ ဆိုင္ယာတီကာေ၀ဒနာမ်ားမွ ေကာင္းစြာျပန္ လည္က်န္းမာထူေထာင္ေပးနိုင္မည့္ေလ့က်င့္လႈပ္ရွားနည္းမ်ားကို ျပည့္ျပည့္စံုစံုလမ္းညႊန္သင္ၾကား ျပသထားသည္ဟု စာအုပ္ေရးသားသူမ်ားကဆိုထားၾကသည္။
ဆက္လက္ၿပီး ေလ့က်င့္လႈပ္ရွားနည္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး -
- ဆိုင္ယာတီကာေ၀ဒနာမ်ားမွ မည္သို႔သက္သာမႈရရွိေစနိုင္ေၾကာင္းကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္ရွင္းျပျခင္း
- အႏၲရာယ္ကင္းၿပီးထိေရာက္မႈရွိေသာ ေလ့က်င့္ခန္းသရုပ္ျပပံုမ်ား
- ေလ့က်င့္လႈပ္ရွားမႈတစ္မ်ိဳးစီအား မည္သို႔ျပဳလုပ္ရမည္ဆိုသည့္ အေသးစိတ္လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား
- အနားယူေျဖေလ ွ်ာ့ျခင္းႏွင့္စိတ္ႏိူးၾကားတက္ၾကြေစျခင္း
- က်န္းမာေရးႏွင့္လုပ္ကိုင္နိုင္စြမ္းတို႔ျပန္လည္ထူေထာင္ေပးရန္ ႀကံ ႔ခိုင္ေတာင့္တင္းေရးရႈေထာင့္မွ ခ်ည္းကပ္နည္း အစရွိသည္မ်ားပါရွိၾကသည္။
No comments:
Post a Comment