စပ္မိစပ္ရာမ်ား (၆) - ဒူးနာျခင္းႏွင့္လႈပ္ရွားေလ့က်င့္ကုသမႈ - ၂

 

အမွတ္ (၁) မွာတုန္းက OA knee ဆိုတဲ့ဒူးနာျခင္းအမ်ိဳးအစားမွာ အေၾကာအဆစ္ဆိုင္ရာလႈပ္ရွား

ေလ့က်င့္ကုသမႈ(Therapeutic exercises)သည္ မပါမျဖစ္၊မလုပ္မျဖစ္ကိုအေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္း

အထက္ကအတိုင္းေျပာခဲ့ပါတယ္။ 

တကယ္က ဒူးနာတာမွတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ 

အျခားေသာအေၾကာအဆစ္၊ အရိုးနဲ႔အာရံုေၾကာဆိုင္ရာေရာဂါေ၀ဒနာမ်ားမွာလဲပဲ ဒီလိုလႈပ္ရွား

ေလ့က်င့္ကုသမႈမ်ိဳးေတြလိုအပ္ေလ့ရွိပါတယ္။   

ဒီေတာ့ Therapeutic exercise လို႔ေခၚသည့္ အေၾကာအဆစ္ဆိုင္ရာလႈပ္ရွားေလ့က်င့္ကုသမႈအ

ေၾကာင္းေျပာျပဖို႔လိုအပ္လာပါတယ္။

အေၾကာအဆစ္ကုပညာရွင္ (physiotherapist) က လူနာတဦးကို ၾကည့္ရႈစမ္းသပ္ၿပီးတဲ့အခါတိုင္း

ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအေပၚအေျခခံၿပီး ကုသမႈစီမံခ်က္(Physiotherapy Treatment Plan)ထဲမွာ ဘယ္လို

ကုသမႈအမ်ိဳးအစားေတြျပဳလုပ္မယ္ဆိုတာ ေရးမွတ္ရပါတယ္။ 

အဲဒီမွာ လူနာျပဳလုပ္ရမယ့္လႈပ္ရွားေလ့က်င့္မႈေတြပါရွိပါတယ္။ 

အဲဒီလႈပ္ရွားေလ့က်င့္မႈေတြရဲ ႔အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္ ၂ ခုကေတာ့၊ 

၁) လူနာရဲ ႔ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ အားနည္ခ်က္ကို ျပဳျပင္တည့္မတ္ေပးဖို႔နဲ႔

၂) အေၾကာနဲ႔အရိုးအဆစ္ေတြရဲ ႔မူလလုပ္ငန္းမ်ားကို ျပန္လည္ရရွိဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ ေလာေလာဆယ္

က်န္ရွိေနေသးတဲ့လုပ္နိုင္ကိုင္နိုင္တာေလးမ်ားကို ဆက္ၿပီးေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းမသြားရေလေအာင္

ထိန္းထားေပးဖို႔ အတြက္ပါ။ 

တနည္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈမ်ားကို ကာကြယ္ေပး၊ကုသေပးနိုင္တဲ့ကိုယ္လက္လႈပ္

ရွားေလ့က်င့္ခန္းအမ်ိဳးအစား (Physical activity) ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။  

ဒီေနရာမွာသိထားဖို႔လိုတာက ေျခ၊ လက္၊ ေခါင္း၊ ခါးလႈပ္တိုင္း ေလ့က်င့္ခန္း (exercise) မဟုတ္သ

လို ကုသမႈ(therapy)လဲ မေျမာက္ပါဘူး။ 

ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အရိုးခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာဦးေက်ာ္ျမင့္နိုင္က သူ႔ကိုယ္ေတြ႔ေလးေျပာျပ

ပါတယ္။

အေတာ္ေလးေကာင္းတဲ့ ဥပမာေလးတခုလို႔ေျပာရမွာပါ။ 

အရိုးခြဲစိတ္ပညာရပ္ဆိုင္ရာမဟာသိပၸံ(MSc)တန္းတက္ေနစဥ္က အေတြ႔အႀကံဳလို႔ေျပာပါတယ္။

ထိုအခ်ိန္တုန္းက သူ႔ဆရာႀကီး၏အမည္ကိုေတာ့ မေျပာလိုပါဘူးတဲ့။

ဟိုတခ်ိန္တုန္းက ဆရာ၀န္ႀကီးအခ်ိဳ ႔သည္ လူနာမ်ားအေပၚမွာ အေျပာအဆိုၾကမ္းတတ္တယ္ဆို

ပါတယ္။

တေန႔မွာ ဆရာႀကီးက သူ႔လူနာအမ်ိဳးသမီးႀကီးတဦးကို သူသင္ေပးထားတဲ့လက္ေလ့က်င့္ခန္းကို

လုပ္ျပခိုင္းပါတယ္။

ဒီအခါမွာ လူနာက လက္ေခ်ာင္းေလးေတြကို တဆတ္ဆတ္လႈပ္ခါျပပါတယ္။

ဒါကိုျမင္တဲ့အခါ ဆရာႀကီးေျပာလိုက္တဲ့စကားေၾကာင့္ လူနာခမ်ာမ်က္လံုးအျပဴးသားနဲ႔အထိတ္

တလန္႔ျဖစ္သြားရွာပါသတဲ့။ 

ဆရာႀကီးေျပာလိုက္တာက၊ 

"ငါက နင့္ကို ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ခိုင္းတာ။ ေခြးၿမီးန႔႔ံခိုင္းတာမဟုတ္ဘူး" ဟူသတတ္။

 ေဒါက္တာဦးေက်ာ္ျမင့္နိုင္က ဒီအေတြ႔အႀကံဳေလးကိုျပန္လည္ေဖာက္သည္ခ်ရင္း လူနာခမ်ာ

သနားစရာလဲေကာင္းပါတယ္'လို႔ ဂရူဏာသက္စြာေျပာၿပီးၿပံဳးပါတယ္။

မိမိသည္ အေၾကာအဆစ္ကုပညာရွင္တဦးျဖစ္လို႔ လူနာမ်ားကို လႈပ္ရွားေလ့က်င့္မႈသင္ေပး၊ျပ

ေပးတဲ့အခါေတြမွာ အထက္ကေျပာတဲ့အေတြ႔အႀကံဳမ်ိဳးမ်ား မၾကာခဏဆိုသလိုႀကံဳေတြ႔ရဖူးပါ

တယ္။

ဒါေၾကာင့္ လူနာကို ေသခ်ာရွင္းလင္းေျပာျပတာ၊ လက္ေတြ႔လုပ္ျပတာ၊ လုပ္ျပရင္း အဆင့္ဆင့္

ထပ္ၿပီးရွင္းျပတာ၊ လူနာကိုယ္တိုင္လုပ္တတ္သြား(သေဘာေပါက္သြားတဲ့အထိ) အႀကိမ္ႀကိမ္

သင္ျပေပးတာေတြ စိတ္ရွည္လက္ရွည္လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ 

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ေစာေစာေလးတင္ကေျပာခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့အတိုင္း လႈပ္ရွားတိုင္း ေလ့က်င့္

ကုသမႈ မဟုတ္သလို ကုသမႈ(therapy)လဲ မျဖစ္ေစနိုင္လို႔ပါ။  

လက္ေခ်ာင္းေလ့က်င့္ခန္းအဆင့္ဆင့္